Rejestr Unii - Często zadawane pytania (FAQ)

Formularze znajdują się pod adresem: formularze.kobize.pl.

Przed przystąpieniem do wypełnienia formularza wniosku w celu otwarcia lub aktualizacji danych rachunku w Rejestrze Unii osoby, które zostaną wyznaczone do roli Upoważnionych Przedstawicieli powinny posiadać:

• identyfikator użytkownika w systemie Rejestru Unii – tzw. URID oraz
• numer urządzenia przenośnego, dodanego do konta EU Login użytkownika - tzw. numer MUDI (z ang. Mobile Unique Device Identifier) (więcej na ten temat w pytaniu 2.2).

Istniejący użytkownicy mogą sprawdzić swój URID, który jest widoczny po zalogowaniu do Rejestru Unii. Z kolei nowi użytkownicy powinni go uzyskać posługując się Instrukcją obsługi systemu EU Login.

Informacja w jaki sposób uzyskać i sprawdzić MUDI znajduje się w rozdziale 2.3 Instrukcji obsługi systemu EU Login.

• Istnieje możliwość złożenia dokumentów:
  • wystawionych w formie elektronicznej np.: zaświadczenia o zameldowaniu z rejestru PESEL, informacji z rejestru karnego (tzw. e-KRK) lub
  • podpisanych elektronicznie np.: wniosku o otwarcie lub aktualizację danych rachunku w Rejestrze Unii lub elektronicznie poświadczonej przez notariusza kopii dokumentu tożsamości.


• Zgodnie z par. 3 ust. 2 Regulaminu wnioski do Rejestru Unii mogą zostać podpisane elektronicznie: podpisem kwalifikowanym lub zaufanym. Podpisanie dokumentu za pomocą podpisu zaufanego można zrealizować poprzez stronę: mObywatel.


• Zaświadczenie o miejscu zameldowania z rejestru PESEL każda osoba może uzyskać samodzielnie poprzez platformę www.obywatel.gov.pl, gdzie należy wybrać opcję pobrania zaświadczenia z rejestru PESEL i potwierdzić swoją tożsamość Profilem Zaufanym. Prosimy o pobieranie zaświadczeń jedynie w zakresie miejsca zameldowania, a nie z pełnym zakresem danych.


• W przypadku e-KRK uzyskanego przez e-platformę Miniesterstwa Sprawiedliwości prosimy o przesyłanie wyłącznie pliku w formacie .xml (plik .pdf i jego wydruk nie stanowią formalnego dokumentu i nie należy ich przesyłać).


• Wszystkie dokumenty wystawione w formie elektronicznej lub z podpisem elektronicznym należy przesyłać na adres rejestr@kobize.pl. Prosimy ich NIE DRUKOWAĆ i nie wysyłać pocztą tradycyjną. Przesyłanie w formie papierowej wizualizacji/wydruków dokumentów elektronicznych wydłuża proces rozpatrywania wniosków.

W przypadku ubiegania się o informację z KRK przez Upoważnionych Przedstawicieli, jako podstawę prawną należy podać załącznik VIII pkt 5 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 2019/1122 z dnia 12 marca 2019 r. uzupełniającego dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do funkcjonowania rejestru Unii (Dz. Urz. UE L 177/3 z 2.7.2019 r.).

Natomiast w przypadku ubiegania się o informację z KRK przez osoby fizyczne składające wniosek lub przez reprezentantów (członków zarządu) osoby prawnej lub beneficjentów rzeczywistych, jako podstawę prawną należy podać załącznik IV pkt 8 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 2019/1122 z dnia 12 marca 2019 r. uzupełniającego dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do funkcjonowania rejestru Unii (Dz. Urz. UE L 177/3 z 2.7.2019 r.).

Informacje powinny pochodzić z rejestru karnego państwa, którego obywatelem jest osoba składająca dokument i nie powinny być starsze niż trzy miesiące licząc od daty złożenia wniosku.

Osoba, która posiada obywatelstwo państwa członkowskiego UE, inne niż obywatelstwo polskie, może złożyć wniosek i uzyskać informację w Polsce, w Krajowym Rejestrze Karnym. Do wydawanej informacji powinna zostać wówczas dołączona informacja z Rejestru Karnego państwa, którego obywatelem jest osoba, której wniosek dotyczy. W tym przypadku, wniosek z zapytaniem o udzielenie informacji musi zostać złożony samodzielnie przez daną osobę, a nie np. przez pracodawcę.

Informacja z rejestru karnego powinna zostać złożona w oryginale lub w postaci kopii potwierdzonej notarialnie, lub w postaci pliku w formie elektronicznej podpisanego certyfikatem cyfrowym, przesłanego na rejestr@kobize.pl.

Nie. Dane w systemie Rejestru Unii są weryfikowane i zmieniane w oparciu o przesyłane wnioski aktualizacyjne, natomiast dane osobowe w Systemie EU Login mogą zostać zmienione wyłącznie samodzielnie przez użytkownika. Należy jednak zaznaczyć, że aby użytkownik mógł bez przeszkód korzystać ze swojego konta w Rejestrze Unii dane w obu systemach powinny być spójne.

Instrukcja obsługi systemu EU Login dostępna jest również w zakładce Materiały do pobrania.

Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (E - PRTR) jest systemem ewidencji i raportowania zanieczyszczeń, stosowanym przez kraje członkowskie Unii Europejskiej. Jest on ściśle powiązany z realizacją dyrektywy IPPC (dyrektywa wprowadzająca system pozwoleń zintegrowanych).

Identyfikator EPRTR jest nadawany każdej instalacji, na którą został nałożony obowiązek sprawozdawczy w zakresie uwalniania i transferów zanieczyszczeń i odpadów poza miejsce ich powstania.

Obowiązek ten istnieje, gdy spełnione są obydwa poniższe warunki łącznie:

• w przypadku prowadzenia działalności wyszczególnionej w załączniku I do rozporządzenia E-PRTR nr 166/2006 i przekroczenia progu wydajności w nim podanego,
• w przypadku przekroczenia określonych w załączniku II do rozporządzenia E-PRTR nr 166/2006 wartości progowych uwalniania lub wartości progowych transferu poza miejsce powstania zanieczyszczeń zawartych w ściekach przeznaczonych do oczyszczenia lub wartości progowych odpadów.

Jeżeli instalacja nie posiada nadanego nr EPRTR w formularzu wniosku do Rejestru Unii należy wpisać ‘nd.’

EU Login to System Uwierzytelniania Komisji Europejskiej, który umożliwia dostęp do stron i serwisów internetowych prowadzonych przez Komisję Europejską, w tym również do Rejestru Unii.

Podczas każdej próby logowania do Rejestru Unii użytkownik zostaje automatycznie przekierowany na stronę EU Login w celu weryfikacji jego tożsamości. Wprowadzenie na stronie EU Login poprawnych danych użytkownika, tj.: adresu email, wcześniej ustanowionego hasła dostępu oraz jednorazowego kodu uzyskanego po zeskanowaniu kodu QR w aplikacji mobilnej EU Login, spowoduje zalogowanie do Rejestru Unii.

Aplikacja mobilna EU Login została utworzona przez Komisję Europejską i służy do weryfikacji tożsamości użytkowników korzystających z serwisów udostępnianych przez Komisję. W procesie logowania do systemu Rejestru Unii zastąpiła wykorzystywany do tej pory numer telefonu komórkowego + kod SMS.

W celu prawidłowego funkcjonowania aplikacji należy zainstalować ją na urządzeniu przenośnym (telefon komórkowy/ tablet) zgodnie z Instrukcją obsługi systemu EU Login.

W wyniku prawidłowo przeprowadzonej instalacji na urządzeniu przenośnym zostanie wygenerowany numer MUDI (z ang. Mobile Unique Device Identifier), którego pierwsze cztery znaki należy podać dla każdego użytkownika na wniosku o otwarcie lub aktualizację danych rachunku.

Należy pamiętać, że w przypadku problemów technicznych z funkcjonowaniem aplikacji, Komisja może podjąć decyzję o ponownym przełączeniu na uwierzytelnianie za pomocą numeru telefonu komórkowego i wiadomości SMS, dlatego istotne jest, aby dane w systemie EU Login i w Rejestrze Unii były zawsze aktualne i spójne.

Każdy użytkownik Rejestru Unii powinien posiadać jedno konto w systemie EU Login z aktualnym i indywidualnym adresem e-mail, numerem telefonu komórkowego oraz zarejestrowanym urządzeniem przenośnym. Szczegółowa instrukcja dotycząca zakładania konta w systemie EU Login dostępna jest w Rozdziale 1 Instrukcji obsługi systemu EU Login.

Punkty od 1 do 3 instrukcji przeznaczone są dla użytkowników nowych, którzy jeszcze nie posiadają swojego konta w systemie EU Login oraz w Rejestrze Unii.

W przypadku, gdy użytkownik nie pamięta hasła dostępu do swojego konta w EU Login należy skorzystać z możliwości zresetowania hasła przy użyciu funkcji ‘Nie pamiętasz hasła?’. Funkcja ta dostępna jest bezpośrednio na stronie internetowej systemu EU Login.

Link do utworzenia nowego hasła przesyłany jest do użytkownika na zarejestrowany w EU Login adres e-mail.

Należy pamiętać, że hasło do systemu EU Login może zostać zmienione tylko raz na 24 h.

Szczegółowa instrukcja dotycząca zmiany adresu e-mail w systemie EU Login dostępna jest w Rozdziale 4.2 Instrukcji obsługi systemu EU Login.

Należy pamiętać, że zmiana danych w EU Login nie spowoduje zmiany danych w Rejestrze Unii i odwrotnie. W celu zaktualizowania danych w Rejestrze Unii należy przesłać wniosek aktualizacyjny, którego formularz znajduje się pod adresem: https://formularze.kobize.pl.

Szczegółowa instrukcja dotycząca zmiany numeru telefonu komórkowego w systemie EU Login dostępna jest w Rozdziale 4.3 Instrukcji obsługi systemu EU Login.

Należy pamiętać, że zmiana danych w EU Login nie spowoduje zmiany danych w Rejestrze Unii i odwrotnie. W celu zaktualizowania danych w Rejestrze Unii należy przesłać wniosek aktualizacyjny, którego formularz znajduje się pod adresem: https://formularze.kobize.pl.

Szczegółowa instrukcja dotycząca zmiany urządzenia przenośnego w systemie EU Login dostępna jest w Rozdziale 4.1 Instrukcji obsługi systemu EU Login.

Nie. Dane osobowe w Systemie Uwierzytelniania Komisji Europejskiej (EU Login) mogą zostać zmienione wyłącznie samodzielnie przez użytkownika, natomiast dane w systemie Rejestru Unii są weryfikowane i zmieniane przez administratora rejestru w oparciu o przesyłane wnioski aktualizacyjne. Należy jednak zaznaczyć, że aby użytkownik mógł bez przeszkód korzystać ze swojego konta w Rejestrze Unii dane w obu systemach powinny być spójne.

Instrukcja obsługi systemu EU Login dostępna jest również w zakładce Materiały do pobrania.

Należy pamiętać, że system Android automatycznie cofa zgody dla aplikacji, które przez dłuższy czas (w zależności od ustawień - od 1 do 6 miesięcy) nie były uruchamiane na urządzeniu przenośnym. W takiej sytuacji, po uruchomieniu aplikacji EU Login po dłuższym czasie, powinien pojawić się komunikat o konieczności ponownego wyrażenia zgód.

Przypominamy, że należy zezwolić aplikacji EU Login na:

• dostęp do aparatu / kamery
  (dostęp do aparatu urządzenia jest niezbędny, aby umożliwić skanowanie kodów QR)
• wysyłanie powiadomień

Jeżeli aplikacja nie poprosi o ponowne wyrażenie zgód automatycznie, a pola ‘Zainicjuj’ oraz ‘Skanuj kod QR’ będę nieaktywne (wyszarzone), należy samodzielnie przejść do ‘Ustawień’ telefonu, wybrać ‘Powiadomienia’ lub ‘Aplikacje’, a następnie dla aplikacji EU Login wyrazić zgodę na dostęp do kamery oraz na wysyłanie powiadomień.
Po ponownym wyrażeniu zgód pole ‘Skanuj kod QR’ powinno być aktywne.

Jeżeli w aplikacji EU Login obie opcje: ‘Skanuj kod QR’ i ‘Zainicjuj’ są nieaktywne (wyszarzone) proszę przejść do pytania 2.9.

Z kolei, jeżeli aktywna jest tylko opcja ‘Zainicjuj', oznacza to, że urządzenie mobilne nie zostało właściwie połączone z kontem użytkownika w systemie EU Login. Nowi użytkownicy, którzy po raz pierwszy zakładają konto w systemie EU Login i w Rejestrze Unii powinni skorzystać z Rozdziału 2.2 Instrukcji obsługi systemu EU Login.

Osoby, które są już użytkownikami Rejestru Unii, ale zmieniły urządzenie przenośne lub dokonały ponownej instalacji aplikacji na dotychczasowym urządzeniu, powinny skorzystać z właściwej części Rozdziału 4.1 Instrukcji obsługi systemu EU Login.

Logowanie do systemu Rejestru Unii odbywa się za pośrednictwem systemu EU Login. Podczas logowania użytkownik wprowadza swój adres e-mail (lub login), hasło oraz wybiera metodę uwierzytelniania 'EU Login App + Kod QR'. Jest to jedyny właściwy sposób logowania do Rejestru Unii.

Omyłkowy wybór metody 'EU Login App + Kod PIN' uniemożliwi zalogowanie do Rejestru Unii.

W przypadku, gdy użytkownik sześciokrotnie wprowadzi nieprawidłowe hasło, dostęp do konta w EU Login zostanie zawieszony. Zawieszenie konta uniemożliwia zalogowanie się oraz zmianę hasła przez 15 minut.

W przypadku, gdy podejrzewają Państwo, że konto zostało zawieszone w wyniku próby uzyskania do niego dostępu przez osobę niepowołaną, należy skontaktować się z Administratorem Rejestru telefonicznie na numer +48 22 833 24 84 lub pocztą elektroniczną na adres rejestr@kobize.pl.

System Uwierzytelniania Komisji Europejskiej (EU Login) będzie przypominać użytkownikom o zmianie hasła co 6 miesięcy.

Należy pamiętać, że hasło do systemu EU Login może zostać zmienione tylko raz na 24 h.

Dodane do konta EU Login urządzenie przenośne posiada tzw. numer MUDI (Mobile Unique Device Identifier).

W celu sprawdzenia numeru MUDI, należy uruchomić aplikację EU Login zainstalowaną na posiadanym urządzeniu przenośnym, wejść w ‘Ustawienia’, a następnie wybrać opcję ‘O aplikacji’. W tym miesjcu powinien być widoczny identyfikator MUDI.

W telefonach z systemem iOS, numer MUDI widoczny jest bezpośrednio po wejściu w ‘Ustawienia’.

W przypadku likwidacji instalacji lub gdy instalacja przestanie spełniać przesłanki objęcia systemem, zgodnie z art. 61 ust. 2 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, prowadzący instalację zobowiązany jest poinformować pisemnie w terminie 21 dni od dnia wystąpienia zdarzenia organ właściwy do wydania zezwolenia i Krajowy ośrodek.

Ponadto prowadzący instalację zobligowany jest sporządzić i przedłożyć do Krajowego ośrodka zweryfikowany raport z emisji na dzień wystąpienia zdarzenia powodującego, że instalacja przestała spełniać przesłanki objęcia systemem, a następnie dokonać umorzenia odpowiedniej liczby uprawnień wynikającej ze zweryfikowanego raportu w terminie do 30 września roku następującego po roku, w którym instalacja przestała być objęta systemem.

Zgodnie z art. 25 rozporządzenia Komisji (UE) nr 2019/1122 (Dz. Urz. UE L 177/3 z 2.7.2019 r.) Administrator Rejestru może zamknąć Rachunek Instalacji, gdy zostaną spełnione następujące warunki:

• wygaszone zostało zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych dla danej instalacji,
• do Rejestru zostały wprowadzone wartości emisji dla wszystkich lat objęcia instalacji systemem EU ETS,
• emisja z instalacji została rozliczona,
• wyliczony został status zgodności dla instalacji (więcej nt. statusu zgodności w pytaniu 7.8),
• prowadzący instalację nie zalega ze zwrotem nadmiarowo wydanych uprawnień oraz
• saldo rachunku jest zerowe.

W przypadku nabycia instalacji objętej systemem, nowy prowadzący zobowiązany jest, zgodnie z art. 61 ust. 2 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, zgłosić Krajowemu ośrodkowi w terminie 21 dni (od dnia wystąpienia zdarzenia) nabycie tytułu prawnego do instalacji.

Ponadto, prowadzący instalację, który przejął prawa własności do instalacji objętej systemem handlu uprawnieniami do emisji ma obowiązek przedstawić Krajowemu ośrodkowi następujące dokumenty:

• poprawnie wypełniony oraz podpisany wniosek aktualizacyjny,
• zaktualizowane zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych, wydane przez organ właściwy do wydania tego zezwolenia – na podst. art. 55 ww. ustawy, w którym jako prowadzący wskazany zostanie nabywca instalacji,
• wszystkie dokumenty, wymagane jako załączniki przy otwieraniu rachunku, o ile nie zostały one wcześniej przesłane. Wykaz wymaganych załączników znajduje się w Instrukcji otwierania i aktualizacji danych rachunku w Rejestrze Unii.

Po złożeniu przez prowadzącego instalację kompletu poprawnych dokumentów Krajowy ośrodek dokona stosownej aktualizacji w Rejestrze Unii związanej ze zmianą operatora.

Przypominamy również, że zgodnie z art. 61 ust 4 ww. ustawy, zbywca tytułu prawnego do instalacji objętej systemem jest obowiązany do przekazania nabywcy wszelkich informacji i dokumentów niezbędnych do sporządzenia raportu o wielkości emisji. Jednocześnie zalecane jest, aby nabywca instalacji uzyskał od jej poprzedniego posiadacza pisemne oświadczenie o saldzie rachunku przypisanego do przedmiotowej instalacji na dzień jej przejęcia. W przypadku dodatniego salda nowy posiadacz, po okazaniu dokumentu świadczącego o posiadaniu tytułu prawnego do instalacji, powinien wystąpić do administratora rejestru z pisemnym wnioskiem o zawieszenie dostępu do rachunku osobom do niego przypisanym przez poprzedniego prowadzącego instalację. Więcej informacji na temat zawieszenia dostępu znajduje się w sekcji 8. Brak dostępu do Rachunku.

Zgodnie z art. 61 ust 3 ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych nabywca tytułu prawnego do instalacji objętej systemem jest obowiązany do rozliczenia wielkości emisji z tej instalacji. Oznacza to, że w przypadku przejęcia instalacji przed 31 marca danego roku nabywca instalacji sporządza raport o emisji za rok poprzedni, jeśli w momencie przejęcia zbywca instalacji nie złożył raportu o emisji.

Jeśli przejęcie instalacji następuje po 31 marca danego roku, nabywca zobowiązany jest do złożenia raportu o emisji za cały rok kalendarzowy, w którym nastąpiło przejęcie.

Zbywca tytułu prawnego do instalacji objętej systemem jest obowiązany do przekazania nabywcy wszelkich informacji i dokumentów niezbędnych do sporządzenia raportu o wielkości emisji, jak stanowi art. 61 ust 4 ww. ustawy.

Do każdego rachunku w Rejestrze wnioskujący może wyznaczyć od dwóch do ośmiu Upoważnionych Przedstawicieli.

Przed wypełnieniem formularza wniosku o otwarcie lub aktualizację danych rachunku każdy Upoważniony Przedstawiciel musi posiadać indywidualny identyfikator URID oraz MUDI (więcej na ten temat w pytaniu 2.2).

Nowi użytkownicy mogą uzyskać URID i MUDI postępując zgodnie z Instrukcją obsługi systemu EU Login.

Aktywowani użytkownicy mogą sprawdzić URID po zalogowaniu się do Rejestru Unii; z kolei MUDI należy sprawdzić w urządzeniu przenośnym, służącym do logowania do Rejestru (np.: telefon, tablet) (patrz pytanie 2.14).

Każdy Upoważniony Przedstawiciel przypisany do rachunku pełni jedną z ról wymienionych w poniższej tabeli.

Tabela 1. Role i uprawnienia Upoważnionych Przedstawicieli

We wniosku można wskazać od dwóch do ośmiu Upoważnionych Przedstawicieli. Niezależnie od liczby osób przypisanych do rachunku, przynajmniej dwóch Upoważnionych Przedstawicieli musi mieć przypisane role zgodnie z jedną z czterech kombinacji, przedstawionych w poniższej tabeli.
Każdy kolejny Upoważniony Przedstawiciel może pełnić dowolną z ról wskazanych w Tabeli 1.

Tabela 2. Możliwe kombinacje ról, gdy do Rachunku przypisane są jedynie 2 osoby

Osoby, które zostaną przypisane do rachunku w Rejestrze Unii otrzymują tym samym pełnomocnictwo do wykonywania wszelkich działań na rachunku i do kontaktu z Krajowym ośrodkiem. Posiadacz rachunku ponosi całkowitą odpowiedzialność za wybór przedstawicieli i przeprowadzane przez nich operacje na rachunku, w związku z tym rola Upoważnionego Przedstawiciela powinna być powierzona osobom kompetentnym i zaufanym.

Upoważnionymi Przedstawicielami nie muszą być osoby wymienione jako reprezentacja firmy w KRS.

Upoważnionych Przedstawicieli można zmienić wyłącznie poprzez złożenie do Krajowego ośrodka wniosku aktualizacyjnego, dostępnego w zakładce Formularze.

Lista rachunków zaufanych (z ang. Trusted Accounts List - TAL) stanowi wykaz rachunków, na które transfery odbywają się bez opóźnienia.

Przed wykonaniem transferu należy dodać do TAL numer docelowego rachunku (ten, na który zostanie wykonany transfer).
Zgodnie z art. 23 ust. 4 rozporządzenia 2019/1122 rachunek zostanie dodany do TAL o godzinie 12:00 w 4-tym dniu roboczym od momentu zatwierdzenia zadania dodania rachunku do TAL. Zadanie musi zostać utworzone przez jednego z Upoważnionych Przedstawicieli, natomiast zatwierdza je inny Upoważniony Przedstawiciel.
Z kolei usunięcie rachunku z TAL odbywa się natychmiastowo.

Wszystkie rachunki należące do tego samego podmiotu są automatycznie dodawane do Listy rachunków zaufanych przy każdym z nich, co oznacza, że posiadacz rachunku nie musi dodawać własnych rachunków do TAL.

Dla wszystkich typów rachunków w Rejestrze Unii możliwe jest utworzenie tzw. Listy rachunków zaufanych - TAL (więcej informacji nt. TAL w pytaniu 6.1).
Wykonywanie transferów na rachunki znajdujące się na TAL odbywa się bezzwłocznie po ich zatwierdzeniu, w godzinach 10:00 – 16:00 czasu środkowoeuropejskiego (CET/CEST), w dni robocze.
Jeżeli transakcja zostanie zainicjowana poza ww. blokiem czasowym, zostanie wykonana o godz. 10 w następnym dniu roboczym (patrz tabela poniżej).

Schemat przetwarzania transakcji w czasie na rachunki znajdujące się na TAL

Przedstawione wyżej zasady nie dotyczą operacji umorzenia uprawnień (więcej na ten temat w pytaniu 7.3).

Zasady wykonywania transakcji zostały szczegółowo opisane w Podręczniku użytkownika Rejestru Unii dostępnym dla Upoważnionych Przedstawicieli zalogowanych do Rejestru Unii, w zakładce Pomoc.

Wykonanie transferu na rachunek, który nie znajduje się na Liście rachunków zaufanych - TAL odbywa się z opóźnieniem i jest możliwe z Rachunków Obrotowych.
Również Posiadacz Rachunku Instalacji, Rachunku Operatora Statków Powietrznych lub Rachunku Operatora Statków Morskich, na podstawie Art. 55 ust. 3 rozporządzenia 2019/1122, może złożyć do Administratora wniosek o umożliwienie wykonywania transakcji na rachunki znajdujące się poza TAL.

Transakcja zatwierdzona przed godz. 12 dnia X, zostanie zakończona o godz. 12 dnia X+1. Z kolei transakcja zatwierdzona po godz. 12 dnia X, zostanie zakończona o godz. 12 dnia X+2. Oznacza to, że czas przetworzenia transakcji może trwać od 24 do 48 godzin i biegnie wyłącznie w dni robocze.

Schemat przetwarzania transakcji w czasie na rachunki znajdujące się poza TAL

Przedstawione wyżej zasady nie dotyczą operacji umorzenia uprawnień (więcej na ten temat w pytaniu 7.3).

Zasady wykonywania transakcji zostały szczegółowo opisane w Podręczniku użytkownika Rejestru Unii dostępnym dla Upoważnionych Przedstawicieli zalogowanych do Rejestru Unii, w zakładce Pomoc.

Ze względów bezpieczeństwa transakcje w Rejestrze Unii wykonywane są w ściśle określonych ramach czasowych.

Zasady przetwarzania transakcji w Rejestrze Unii, wykonywanych:

• na rachunki znajdujące się na TAL - patrz pytanie 6.2
• na rachunki spoza TAL - patrz pytanie 6.3

Proces wykonywania i przetwarzania transakcji został szczegółowo opisany w Podręczniku użytkownika Rejestru Unii, który jest dostępny w zakładce Pomoc dla zalogowanych do Rejestru Unii Upoważnionych Przedstawicieli.

Od początku 2024 roku wykonywanie transferów uprawnień między Rejestrem Unii a rejestrem szwajcarskim odbywa się codziennie od poniedziałku do piątku. Informacje na temat dni wolnych dostępne są na stronie rejestru szwajcarskiego

Transakcje uprawnień pomiędzy obydwoma systemami mogą być inicjowane w dowolnym momencie przez uczestników rynku. Transakcje zostaną wówczas zrealizowane w kolejnym terminie, zgodnie z zasadami obowiązującymi w rejestrze, w którym transfer został zainicjowany.

Zasady przetwarzania transakcji w Rejestrze Unii, wykonywanych:

• na rachunki znajdujące się na TAL - patrz pytanie 6.2
• na rachunki spoza TAL - patrz pytanie 6.3

Tak, pod warunkiem, że na podstawie art. 55 ust. 3 rozporządzenia 2019/1122 posiadacz rachunku złoży wniosek do Administratora o umożliwienie wykonywania transakcji na rachunki znajdujące się poza Listą rachunków zaufanych - TAL. Transfer tego typu odbywa się z opóźnieniem (patrz pytanie 6.3).

Tak. Transfer tego typu odbywa się z opóźnieniem (patrz pytanie 6.3).

Na podstawie art. 20 ust. 4 rozporządzenia 2019/1122 posiadacz rachunku może złożyć oświadczenie woli, aby transakcje z należących do niego rachunków na rachunki znajdujące się na TAL (patrz pytanie 6.1) mogły być wykonywane tylko przez jednego Upoważnionego Przedstawiciela* (bez konieczności potwierdzenia transferu przez innego Upoważnionego Przedstawiciela).

Złożenie deklaracji umożliwi również jednoosobowe wykonywanie transakcji umorzenia uprawnień (patrz pytanie 7.3).

* Upoważniony Przedstawiciel mogący samodzielnie wykonywać transakcje musi mieć nadaną jedną z ról: osoba inicjująca (I) lub osoba inicjująca i zatwierdzająca (I+Z) (patrz pytanie 5.2)

Zgodnie z zapisami w art. 35 ust. 5 lub 6 rozporządzenia 2019/1122 Upoważniony Przedstawiciel ma prawo przerwać niezakończoną transakcję samodzielnie lub z pomocą administratora, na minimum 2 godziny przed zakończeniem transferu.
Jest to dopuszczalne w przypadkach, gdy transakcja została zainicjowana na rachunek spoza TAL (patrz pytanie 6.3):

• omyłkowo lub
• w sposób nielegalny.

Jeżeli przerwanie transakcji nastąpiło w związku z podejrzeniem nadużycia, posiadacz rachunku jest zobligowany niezwłocznie zgłosić ten fakt właściwemu krajowemu organowi ścigania. Kopię zgłoszenia posiadacz rachunku przekazuje administratorowi w ciągu 7 dni roboczych.

Zgodnie z artykułem 55 ust. 4 rozporządzenia 2019/1122, Upoważniony Przedstawiciel inicjujący przekaz w Rejestrze Unii jest zobowiązany do wskazania czy stanowi on transakcję bilateralną (dwustronną).

Transakcja BILATERALNA to transakcja w obrocie pozagiełdowym (‘off-exchange’ lub ‘over-the-counter’ (OTC)), realizowana między dwoma podmiotami bez pośredników.

Transakcje zarejestrowane w autoryzowanym systemie obrotu lub rozliczane u kontrahenta centralnego są przykładami transakcji NIEBILATERALNYCH. Transfery między różnymi rachunkami tego samego posiadacza rachunku powinny być zawsze wskazywane jako NIEBILATERALNE.

W systemie Rejestru Unii obowiązuje jednorazowy próg transakcji na poziomie 2 mln jednostek dla transakcji wykonywanych poza Listę Rachunków Zaufanych – próg ustalany przez Centralnego Administratora (Komisję Europejską).

Ponadto istnieje możliwość ustawienia dodatkowych limitów przez Upoważnionych Przedstawicieli przypisanych do rachunków. Limity te są dobrowolne i dotyczą transakcji wykonywanych zarówno na rachunki znajdujące się na Liście Rachunków Zaufanych, jak i poza nią. Możliwe jest ustawienie limitu:

• dla pojedynczej transakcji,
• dziennego,
• tygodniowego (ostatnie 7 dni),
• tygodniowego (od poniedziałku do piątku, dni pracujące)
• miesięcznego (miesiąc kalendarzowy).

Limity nie dotyczą transakcji umorzenia.

Zgodnie z art. 92 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, począwszy od roku 2024 prowadzący instalację / operator statków powietrznych jest zobowiązany umorzyć do 30 września każdego roku uprawnienia do emisji w liczbie odpowiadającej różnicy między sumą umorzonych na rachunku uprawnień do emisji w danym okresie rozliczeniowym a sumą emisji z instalacji/ operacji lotniczych, o której mowa w art. 91 ust. 4 ww. ustawy.

Rozliczenie emisji składa się z następujących etapów:

• Po zakończeniu roku kalendarzowego prowadzący instalację/ operator statków powietrznych przygotowuje raport o emisji z instalacji/ operacji lotniczych. Raport musi zostać sprawdzony i zatwierdzony przez uprawnionego do tego celu weryfikatora.
• W terminie do dnia 31 marca prowadzący instalację/ operator statków powietrznych ma obowiązek dostarczyć zweryfikowany raport do Krajowego ośrodka w formie pisemnej oraz w postaci elektronicznej, na adres email: roczne_raporty@kobize.pl. Za dzień dostarczenia raportu uważa się dzień, w którym raport dotrze do siedziby Krajowego ośrodka.
• Krajowy ośrodek wprowadza do Rejestru Unii wartości emisji pochodzące ze zweryfikowanych raportów.
  W przypadku, gdy na dzień 1 kwietnia jakakolwiek instalacja/ operator statków powietrznych nie posiada wpisu w tabeli zweryfikowanych emisji, rachunek takiej instalacji/ operatora statków powietrznych jest automatycznie blokowany niezależnie od przyczyny, dla której dane o emisji nie zostały wprowadzone. Blokada dotyczy wszystkich transferów wychodzących z rachunku, z wyjątkiem transakcji umorzenia i trwa do chwili wprowadzenia do rejestru zweryfikowanej wartości emisji.
• W terminie do dnia 30 września prowadzący instalację/ operator statków powietrznych jest zobowiązany dokonać operacji umorzenia uprawnień w liczbie odpowiadającej zweryfikowanej wielkości emisji z poprzedniego roku (więcej na temat umorzenia w pytaniu 7.3).
  Umorzenia dokonuje się wyłącznie z Rachunku Instalacji/ operatora statków powietrznych, którego ta emisja dotyczy. Umorzenie uprawnień z innego rachunku nie jest prawidłowe i nie będzie uznane.

Jeżeli do końca września prowadzący instalację/ operator statków powietrznych nie dokona rozliczenia emisji w odpowiedniej wielkości, podlega on karze pieniężnej, która wynosi równowartość 100 Euro (zwaloryzowanej o HICP) za każdą tonę CO2 niemającą pokrycia w umorzonych jednostkach.

Na podstawie przepisów dyrektywy 2003/87/WE termin rozliczenia emisji z operacji morskich jest taki jak sam jak dla instalacji i operatorów statków powietrznych – tj. 30 września roku następującego po roku, w którym została wygenerowana emisja.

Zgodnie z art. 3gb dyrektywy 2003/87/WE w lalach 2025-2026 przedsiębiorstwa żeglugowego będą mogły skorzystać z derogacji, tj. rozliczyć część powstałej emisji, w wielkości:

• 40 % zweryfikowanej emisji powstałej w 2024 r.;
• 70 % zweryfikowanej emisji powstałej w 2025 r.

Pierwszym rokiem, od którego operatorzy statków morskich będą rozliczać 100 % zweryfikowanej emisji będzie rok 2027, za emisje powstałe w roku 2026.

Jeżeli do końca września (poczynając od 2025 r.) operator statków morskich nie dokona rozliczenia emisji w odpowiedniej wielkości, podlega on karze pieniężnej, która wynosi równowartość 100 Euro (zwaloryzowanej o HICP) za każdą tonę CO2 niemającą pokrycia w umorzonych jednostkach.

Operatorzy statków morskich do rozliczania emisji pochodzącej z wykonywanych operacji mogą użyć każdego typu jednostek, tj.: EUA, EUAA, CHU, CHUA. (Patrz pytanie 7.5)

Rozliczenia emisji należy dokonać poprzez wykonanie z Rachunku Instalacji, Operatora Statków Powietrznych lub lub Operatora Statków Morskich transakcji - ‘Umorzenie uprawnień’, tj. przeniesienia odpowiedniej liczby jednostek na unijny rachunek umorzenia o symbolu EU-100-5016380-0-3, który znajduje się na Liście rachunków zaufanych - TAL (patrz pytanie 6.1).

W przeciwieństwie do innych rodzajów transakcji realizowanych na rachunki znajdujące się na TAL, umorzenie uprawnień może być wykonywane przez całą dobę, 7 dni w tygodniu i jest realizowane natychmiast.

Domyślnie transakcja umorzenia uprawnień wymaga potwierdzenia przez drugiego Upoważnionego Przedstawiciela (innego niż Upoważniony Przedstawiciel, który ją wprowadził do systemu rejestru).

Posiadacz rachunku może jednak zdecydować, aby umorzenie oraz inne rodzaje transakcji z jego rachunku na rachunki znajdujące się na TAL, mogły być wykonywane tylko przez jednego Upoważnionego Przedstawiciela*. W tym celu musi on złożyć do Administratora oświadczenie woli na podstawie art. 20 ust. 4 rozporządzenia 2019/1122.

* Upoważniony Przedstawiciel mogący samodzielnie wykonywać transakcje musi mieć nadaną jedną z ról: osoba inicjująca (I) lub osoba inicjująca i zatwierdzająca (I+Z) (patrz pytanie 5.2).

Proces umorzenia uprawnień został szczegółowo opisany w Podręczniku użytkownika Rejestru Unii dostępnym dla Upoważnionych Przedstawicieli zalogowanych do Rejestru Unii, w zakładce Pomoc.

Prowadzący instalacje, operatorzy statków powietrznych oraz przedsiębiorstwa żeglugowe do dnia 30 września każdego roku są zobowiązani dokonać operacji umorzenia uprawnień do emisji (EUA/EUAA lub CHU/CHUA*) w liczbie odpowiadającej zweryfikowanej wielkości emisji rzeczywistej w poprzedzającym roku (z wyjątkiem rozliczenia emisji z operacji morskich, wygenerowanych w latach 2024-2025 – patrz pytanie 7.2).

Poniższa tabela przedstawia typy jednostek (oraz okresy ich pochodzenia), których operatorzy mogą użyć do rozliczenia emisji z Fazy 3 oraz Fazy 4.

Zgodnie z Decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2024/411 z dnia 30 stycznia 2024 r. rachunek operatora statków morskich ma obowiązek otworzyć podmiot wymieniony w załączniku do ww. decyzji, w części Rejestru Unii administrowanej przez państwo członkowskie, przy którym podmiot ów został wskazany.

Więcej zagadnień dotyczących operatorów statków morskich zostało omówionych w często zadawanych pytaniach – ETS maritime FAQ, przygotowanych przez Komisję Europejską.

Zgodnie z art. 56 ust. 2 rozporządzenia 2019/1122 do rozliczenia emisji powstałej w Fazie 3 (w latach 2013-2020) można wykorzystać wyłącznie jednostki utworzone w tej samej fazie. Innymi słowy oznacza to, że uprawnienia do emisji pochodzące z Fazy 4 (2021-2030) nie mogą być użyte do rozliczenia emisji z Fazy 3.

Od dnia 1 styczna 2021 r. w Rejestrze Unii wszystkie uprawnienia do emisji są oznakowane informacją w którym dziesięcioletnim okresie powstały (na podstawie art. 37 ust. 3 ww. rozporządzenia).

Zgodnie z art. 13 Dyrektywy 2003/87 WE oraz art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, uprawnienia do emisji (EUA) wydane w Fazie 3 pozostaną ważne w kolejnych fazach.

Od dnia 1 styczna 2021 r. w Rejestrze Unii wszystkie uprawnienia do emisji są oznakowane informacją w którym dziesięcioletnim okresie powstały (na podstawie art. 37 ust. 3 rozporządzenia 2019/1122).

Art. 33 ust. 1 rozporządzenia 2019/1122 stanowi, że status zgodności dla ostatniego roku emisji zostanie obliczony przed zamknięciem rachunku.

Oznacza to, że w sytuacji, gdy posiadacz rachunku przedłoży Krajowemu ośrodkowi zweryfikowany raport o emisjach za ostatni rok działalności, umorzy odpowiednią liczbę uprawnień i nie będzie miał żadnych zaległości w systemie, a saldo rachunku będzie zerowe, krajowy administrator będzie miał możliwość zamknięcia rachunku (patrz pytanie 3.2), nie czekając do 1 października następnego roku na wyliczenie statusu zgodności, jak miało to miejsce w poprzednich fazach systemu EU ETS.

Zgodnie z art. 33 ust. 2 ww. rozporządzenia, począwszy od okresu rozpoczynającego się 1 stycznia 2021 r., tzw. czynnik korekty odzwierciedla liczbę statusu zgodności z ostatniego roku poprzedniego okresu>.

Oznacza to, że inaczej niż w poprzednich okresach rozliczeniowych, w sytuacji nadmiarowego umorzenia uprawnień (np. w związku z korektą w dół wartości emisji lub w wyniku omyłkowego umorzenia większej liczy uprawnień) umorzone jednostki nie przepadną, tylko zostaną zaliczone na poczet rozliczenia emisji z pierwszego roku kolejnego okresu rozliczeniowego.

Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, w przypadku niedokonania umorzenia w terminie, posiadacz racunku operatora podlega karze pieniężnej. Wysokość kary jest równa iloczynowi liczby uprawnień do emisji, która nie została umorzona i jednostkowej stawki kary pieniężnej. Jednostkowa stawka kary pieniężnej wynosi 100 Euro (zwaloryzowanej o HICP).

Uregulowanie płatności związanych z nałożoną karą nie zwalnia z obowiązku przekazania odpowiedniej liczby jednostek na rachunek umorzenia w celu rozliczenia zaległej emisji.

Zgodnie z art. 32 rozporządzenia Komisji (UE) nr 2019/1122 jeżeli w dniu 1 kwietnia danego roku zweryfikowana wielkość emisji nie została wprowadzona do rejestru dla danej instalacji, operatora statków powietrznych lub przedsiębiorstwa żeglugowego, odpowiedni rachunek zostaje automatycznie zablokowany.

Blokada rachunku jest utrzymywana do czasu wprowadzenia do systemu wielkości zweryfikowanej emisji.

Zablokowanie rachunku wynika z niewprowadzenia do systemu zweryfikowanej wielkości emisji do końca marca danego roku. Oznacza stan rachunku, w którym nie jest możliwe realizowanie transferów wychodzących z wyjątkiem wykonywania transakcji umorzenia uprawnień. Transfery przychodzące na zablokowany rachunek są realizowane bez przeszkód.

Zablokowanie jednego rachunku nie ma wpływu na funkcjonowanie innych rachunków tego samego posiadacza rachunku.

Zgodnie z art. 30 rozporządzenia 2019/1122 Administrator może zawiesić rachunek lub dostęp upoważnionych przedstawicieli do rachunku w sytuacji, gdy wie lub ma uzasadnione powody sądzić, że upoważniony przedstawiciel dokonał:

• próby dostępu do rachunków lub procesów, do których dostępu nie jest upoważniony;
• wielokrotnych prób dostępu do rachunku lub procesu przy użyciu nieprawidłowej nazwy użytkownika lub hasła;
• próby naruszenia bezpieczeństwa, dostępności, integralności lub poufności rejestru Unii lub EUTL, lub danych tam przetwarzanych bądź przechowywanych;

lub jeżeli spełniony jest jeden z poniższych warunków:

• posiadacz rachunku zmarł bez prawnego następcy lub przestał istnieć jako osoba prawna;
• posiadacz rachunku nie uiścił opłat;
• posiadacz rachunku naruszył warunki Regulaminu otwierania rachunków w Rejestrze Unii, zarządzania nimi i ich zamykania;
• posiadacz rachunku nie udzielił zgody na zmiany warunków dokonane przez krajowego administratora lub Centralnego Administratora;
• posiadacz rachunku nie zgłosił zmian informacji dotyczących rachunku lub nie dostarczył dowodów wymaganych przy zmianie informacji dotyczących rachunku lub wymaganych w związku z podaniem informacji dla nowego rachunku;
• posiadacz rachunku nie spełnił wymogu państwa członkowskiego przewidującego, że przynajmniej jeden Upoważniony Przedstawiciel musi mieć stałe miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego krajowego administratora;
• posiadacz rachunku nie spełnił wymogu państwa członkowskiego przewidującego, że posiadacz rachunku musi mieć stałą siedzibę lub być zarejestrowany w państwie członkowskim administratora rachunku;
• jeżeli krajowy administrator ma uzasadnione powody, aby sądzić, że rachunek zostanie lub został wykorzystany w oszustwie, w praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu, korupcji lub w innych poważnych przestępstwach (maksymalnie na 4 tygodnie);
• na podstawie przepisów prawa krajowego służących zasadnemu celowi i zgodnie z nimi.

W ostatnim wskazanym przypadku, zgodnie z art. 92 a ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych dostęp do rachunku instalacji lub operatora statków pwietrznych zostanie zawieszony jeżeli na tym rachunku pozostaje nierozliczona wielkość emisji.

Zawieszenie rachunku oznacza sytuację, w której Upoważnieni Przedstawiciele nie mają wglądu do danych rachunku. Na rachunku zawieszonym nie ma możliwości wykonywania żadnych operacji. Transfery przychodzące na rachunek zawieszony są realizowane bez przeszkód.

Zawieszenie jednego rachunku nie ma wpływu na funkcjonowanie innych rachunków tego samego posiadacza rachunku.

Za otwarcie rachunku wnosi się opłatę równą 2 000 PLN, zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

Dowód wniesienia opłaty należy dołączyć do wniosku o otwarcie rachunku w Rejestrze Unii.

Wszystkie wpłaty związane z otwieraniem i prowadzeniem rachunku w Rejestrze Unii powinny być wnoszone na wyodrębniony rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej:
BGK III/o Warszawa nr konta: 22 1130 1062 0000 0109 9520 0012, kod SWIFT : GOSK PL PW.

Do 31 marca każdego roku posiadacz rachunku wnosi opłatę w wysokości 500 PLN, zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

Opłaty tej nie wnosi się za rok, w którym wniesiono opłatę za otwarcie rachunku.

Wszystkie wpłaty związane z otwieraniem i prowadzeniem rachunku w Rejestrze Unii powinny być wnoszone na wyodrębniony rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej:
BGK III/o Warszawa nr konta: 22 1130 1062 0000 0109 9520 0012, kod SWIFT : GOSK PL PW.

Podręcznik Użytkownika przeznaczony jest wyłącznie dla osób wyznaczonych do roli Upoważnionych Przedstawicieli w Rejestrze Unii. Link do strony z Podręcznikiem Użytkownika przesyłany jest do użytkowników systemu wraz z Kluczem Aktywacyjnym lub na zarejestrowany w systemie adres użytkownika.

Podręcznik jest dostępny również w zakładce Pomoc po zalogowaniu na stronie Rejestru Unii.

• banki,
• instytucje kredytowe,
• brokerzy,
• fundusze emerytalne i inwestycyjne.

• osobę fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem podmiotu, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
• osobę fizyczną dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym podmiot, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji podmiotu, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie podmiotu, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad podmiotem poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: ustawa o rachunkowości), lub
• osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w tiret pierwszym, drugim, trzecim i czwartym oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,

• założyciela,
• powiernika,
• nadzorcę, jeżeli został ustanowiony,
• beneficjenta,
• inną osobę sprawującą kontrolę nad trustem,

W Fazie 4. nie ma możliwości wykorzystania, tj. zamiany na uprawnienia do emisji, jednostek Kioto (CER i ERU).

Zamiana jednostek Kioto na uprawnienia do emisji, w ramach przyznanego limitu zamiany, była możliwa do dn. 30 kwietnia 2021 r. – tj. do zakończenia terminu rozliczenia emisji z roku 2020 (koniec Fazy 3.).

W art. 85 ust. 1 rozporządzenia 2019/1122 wskazano, że jednostki CER i ERU mogły być przechowywane na rachunkach o oznaczeniu EU w Rejestrze Unii do dnia 1 lipca 2023 r. Natomiast, w związku z faktem, że w dn. 12 lipca 2023 r. Centralny Administrator przekazał krajowemu administratorowi listę, o której mowa w art. 85 ust. 2 ww. rozporządzenia, do dnia 9 września 2023 r. jednostki Kioto można było: przenieść na inny rachunek o oznaczeniu PL (w tym również na rachunek krajowy należący do Polski), lub dobrowolnie usunąć.

Po dniu 9 września 2023 r. możliwe jest wyłącznie usunięcie jednostek Kioto.